Pokonywanie barier z iPhone'em i iPadem w ręku - wywiad z Łukaszem Banaszakiem
Urządzenia mobilne Apple to świetne narzędzia nie tylko do pracy i rozrywki, to także narzędzia chętnie wykorzystywane przez artystów. Na chyba wszystkie możliwe sposoby wykorzystuje je Łukasz Banaszak, któremu iPhone i iPad służy także za swego rodzaju oręż w pokonywaniu różnego rodzaju barier, nie tylko tych architektonicznych, jakie utrudniają życie osobom niepełnosprawnym.
Ma on na swoim koncie dwie udane kampanie fotograficzne poświęcone m.in. właśnie pokonywaniu barier w jego rodzinnym mieście Wrocławiu: "Shot on iPhone 6 Wroclove #bezbarier" oraz "Shot on iPad Air 2 Wroclove European Capital of Culture 2016". O tych właśnie kampaniach, pokonywaniu barier, a także o iPadach i iPhone'ach miałem ostatnio okazję porozmawiać z Łukaszem.
Krystian Kozerawski: Kampania reklamowa Apple pod nazwą Shot on iPhone 6 Wroclove #bezbarier to jedno z bardziej udanych przedsięwzięć zarówno artystycznych, jak i marketingowych, z wyraźnym naciskiem na to drugie. Skąd zatem pomysł, by pociągnąć ją dalej i połączyć ją z tematem przełamywania barier, niepełnosprawności i Wrocławiem?
Łukasz Banaszak: Zawsze brakowało mi w tych reklamach Apple odniesienia do realnej rzeczywistości. Pokazywali możliwości narzędzia – iPhone’a, ale brakowało mi tam odniesienia do wartości, wyraźnej idei i pasji. Postanowiłem podjąć się tego na pozór niemożliwego zadania. Zrobiłem pierwszą w Polsce kampanię iPhone’a bez barier pt. „Shot on iPhone 6 Wroclove bez barier”. Oznaczało to trzy miesiące twardej pracy. Poszukiwania uniwersalnych miejsc scalających i tworzących przestrzeń publiczną Wrocławia bez barier. Wybrałem: Stadion Wrocław, Halę Stulecia, Port Lotniczy Wrocław, przyjazny trakt na Rynku oraz Instytut Dziennikarstwa i Mediów Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Pokazałem przy okazji ludzi – żywe inspiracje przełamujące bariery: Grzegorza Kozłowskiego – głuchoniewidomego informatyka, szefa Polskiej Fundacji Osób Słabosłyszących i Polskiego Towarzystwa Głuchoniewidomych, Bartłomieja Skrzyńskiego – Rzecznika Wrocławia ds. Osób Niepełnosprawnych, Agatę Roczniak – w-skerkę i modelkę, Ellę Vine – dolnośląską projektantkę i producentkę mody.
KK: Jak wyglądała kampania Shot on iPhone 6 i co skłoniło Cię do kontynuowania tego przedsięwzięcia?
ŁB: W praktyce był to dla mnie poligon doświadczalny. Nigdy nie skończyłem żadnej uczelni artystycznej. Jestem permanentnym samoukiem w tym zakresie. Cieszę się, że udało mi się zrobić projekt pokazujący piękny Wrocław. Jak zatem wygląda kampania Shot on iPad Air 2 od strony twórcy?
ŁB: Wymagało to ode mnie większej precyzji. Pracowałem tradycyjnie: bez statywów, dronów, kijów przedłużających ramię. wreszcie w oparciu o naturalne światło i zastane warunki. Zrobiłem kilka tysięcy zdjęć, które następnie obrabiałem na iPadzie, finalnie na MacBooku Air podłączonym do zewnętrznego monitora. Nigdy nie ufałem do końca ekranom Retina, ponieważ „przekłamują” kolory. Dodatkową motywacją do perfekcji był fakt, że to pierwsza tego typu kampania iPada bez barier w Europie – to zobowiązuje.
KK: Wrocław od niedawna jest Europejską Stolicą Kultury. Twoje kampanie sugerują, że w tej stolicy wciąż są bariery do pokonania. Wiem, że zdjęcia robiłeś sam Co było największym wyzwaniem w każdej z kampanii i czy wyzwania te oraz bariery łączyły się tylko z Twoją niepełnosprawnością?
ŁB: Wrocław to dla mnie wzorcowa europejska metropolia przekraczająca bariery. Wiem to z pierwszej ręki, ponieważ aktywnie współpracuję z Bartłomiejem Skrzyńskim Rzecznikiem Wrocławia ds. Osób Niepełnosprawnych. Wspólnie działamy na rzecz nieustannej ewolucji przyjaznej metropolii.
ŁB: Moim największym wyzwaniem było przekroczenie własnych barier i oporu środowiska profesjonalnych twórców, którzy niestety nie doceniają coraz większej roli urządzeń mobilnych.
KK: W jaki sposób obie kampanie mają przyczynić się do zmniejszenia barier istniejących we Wrocławiu?
ŁB: W kampaniach pokazałem ludzi i miejsca wpisujące się w kontekst Europejskiej Stolicy Kultury bez barier. Inspiracje dla nas samych, do nieustannej ewolucji i doskonalenia się.
KK: Dlaczego zdecydowałeś się w drugiej edycji swojej kampanii zmienić narzędzie z iPhone'a na iPada? Nasuwa mi się też pytanie, dlaczego nie fotografować Wrocławia urządzeniami mobilnymi innych firm? Czy nie spotkałeś się z zarzutami o "fanboystwo"?
ŁB: Początkowo spotkałem się z zarzutami o promowanie marki, tak jak mówisz o „fanboystwo”, a nawet z hejterstwem ze strony licznych grup narzekających. Cierpliwie robiłem swoje, stosując się do słów Mahatmy Gandhiego: „Najpierw cię ignorują. Potem śmieją się z Ciebie. Później z Tobą walczą. Później wygrywasz”. Doskonałą analizę – komentarz projektu napisał Pan prof. Bogusław Śliwerski, wybitny badacz edukacji.
KK: W jaki sposób iPhone i iPad może przydać się osobie niepełnosprawnej w życiu zawodowym i prywatnym?
ŁB: IOS posiada od „pudełka” pełne wsparcie dla osób z niepełnosprawnością. Począwszy od Voice Over, skończywszy na udogodnieniach dla osób niesłyszących. Wiele też mają do powiedzenia sami developerzy pisząc aplikacje, min. słynne „Five” – komunikator dla osób niesłyszących.
ŁB: Mogę podać kilkaset case study, jak osoby z niepełnosprawnością wykorzystują iPhone’a i iPada w pracy i w życiu prywatnym. Zawsze przytaczam historię Grzegorza Kozłowskiego i Krzysztofa Wostala. iPhone zastępuje obydwu głuchoniewidomym Panom przysłowiowe oczy i uszy.
ŁB: Często pracuję w drodze. Na iPadzie i IPhone wykonuję 80 procent pracy. Jestem doktorantem w Dolnośląskiej Szkole Wyższej: komunikacja z opiekunem naukowym, redakcja naukowa tekstów, konspekt pracy doktorskiej, projekty badawcze, projekt nowej kampanii technologicznej, komunikacja z krajowym zespołem badawczym pod kierunkiem zakładu pedagogiki specjalnej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Wszystko to robię z poziomu iPada i iPhona.
KK: Wspominasz o tym, że piszesz pracę doktorską, ale nie wspominasz na jaki temat? Czy znajdzie się w niej miejsce dla iPada i iPhone’a czy szerzej technologii?
ŁB: Piszę rozprawę doktorską pod kierunkiem Pana Profesora Mirosława Patalona. Skupiam się w Niej na przyjaznej (dostępnej) technologii bez barier w edukacji. Staram się odpowiedzieć na fundamentalne pytanie: jak nowoczesne technologie pozwalają nam przekraczać bariery w edukacji, przestrzeni prywatnej i publicznej?
ŁB: Ipad i ekosystem Apple są dla mnie wzorcem: iBooks, iTunes U, specjalistyczne podcasty anglojęzyczne i aplikacje dla edukacji dostarczają niewiarygodne rozwiązania dla sektora edukacji. Dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji, Voice Over. Wszystko to dostajemy od ręki. Pytanie, czy jesteśmy na tyle dojrzali i odpowiedzialni, aby wykorzystać potencjał urządzeń mobilnych?
KK: Urządzenia mobilne Apple pomagają Ci nie tylko w pisaniu pracy doktorskiej, ale i szerszej pracy naukowej. Nie mogę nie spytać o to, jakich programów używasz na tym urządzeniu, a jakich na iPhonie?
ŁB: Pracuję na iPadzie Air 2 z zewnętrzną klawiaturą Logitech Keys to Go i iPhonie 6 Plus. Razem stanowią mocny team i moje mobilne biuro. Korzystam z pakietu iWork, Office 365, trzech chmur, aplikacji szyfrujących dane, iTunes U, iBooks. Klientów poczty, skanerów dokumentów, aplikacji fitness.
KK: Promujesz ideę "technologia bez barier". Mógłbyś wyjaśnić co się kryje za tym hasłem?
ŁB: Razem z Bartłomiejem Skrzyńskim promujemy we Wrocławiu technologię bez barier, jako szerszą ideę integracji. Technologia pozwala nam przekraczać nasze własne bariery, tworzyć nową jakość przestrzeni publicznej i dialogu ponad podziałami. Odejmij branding, ideologie i politykę. Spójrz szerzej, zobacz te tendencje które będą rzutować na rozwój nauki i kultury w ciągu najbliższych 10-15 lat – tym właśnie jest technologia bez barier.
ŁB: Warto wymienić tutaj Fundację „Edukacją i Rozwój” prowadzącą interaktywną platformę blogową „Blogi Wrocławskie’, Dariusza Witowskiego szefa Oficyny Wydawniczej „Nowa Matura” - tworzy swoje zbiory, wydawnictwa i kieruje pracami drukarni z poziomu smartfona - Pana Profesora Bogusława Śliwerskiego prowadzącego blog: sliwerski-pedagog.blogspot.com, międzynarodowy projekt dr Jana Stasieńko „Capturing Motor Competencies: People With Disabilites As Actors in Motion Capture Sessions”, mapy i cyfrowe przewodniki bez barier autorstwa Stanisława Francuza – jako patron aktywnie wspieram ich cenne inicjatywy włączające się w Cyfrową Polskę bez barier, aplikacje wspierające osoby głuchoniewidome, słabosłyszące i niewidome, aplikacje dla studentów i młodych pracowników nauki.
KK: Wróćmy jeszcze do kampanii Shot on iPhone i Shot on iPad Air 2. Czy będzie jej kolejna odsłona i jakie urządzenie tym razem będzie narzędziem, a może tym razem zdecydujesz się na jakiś inny projekt prezentujący wspomnianą technologię bez barier?
ŁB: To będzie pozytywna ewolucja bez barier. Temat nowej kampanii brzmi: „Wroclaw Accessible Capital of Technology and Culture 2016”. Razem z Jaromirem Koppem – żywą legendą środowiska Apple przedstawimy Wrocław – Europejską Stolicę Kultury 2016, dostępną przestrzeń publiczną i technologię.
ŁB: Patronują temu: prof. dr hab. Bogusław Śliwerski - Przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, Bartłomiej Skrzyński - Rzecznik Wrocławia ds. Osób z Niepełnosprawnością, Agata Roczniak - Członkini Rady Fundacji Black Butterflies, MyApple.pl, Mój Mac Magazyn, Agencja social media Click Community i Europejska Stolica Kultury 2016.